Handvatten voor natuurherstel
De urgentie van natuurherstel is groot. Natuurherstel gaat niet alleen over ecologie, maar is ook een maatschappelijke en beleidsmatige investering. Het biedt de potentie om andere overheidsprogramma’s te verstevigen en te verankeren en de problemen in gebieden integraal aan te pakken.
Dit themanummer probeert handvatten te geven voor de uitvoering van natuurherstel, een thema dat er in het beleid vaak bekaaid vanaf komt. In de diverse artikelen wordt de Europese Natuurherstelverordening (NHV), die in juni 2024 is aangenomen, uitgelegd en geïnterpreteerd en worden de mogelijke consequenties voor het landschapsbeleid beschreven. Voor twee gebieden worden scenario’s uitgewerkt voor concrete herstelmaatregelen en in diverse artikelen worden de mogelijke effecten van maatregelen doorgerekend. Daarnaast is onderzocht wat het draagvlak voor diverse maatregelen is. Bas Arts, Irene Bouwma, Theo van der Sluis en Julia Zandvliet bepleiten in hun essay een aanpak voor natuurherstel waarin top-down en bottom-upbenaderingen worden gecombineerd.
Natuurherstel is een sleutelbegrip in veel beleidsinspanningen en speelt een rol in tal van politieke discussies. Op het eerste gezicht lijkt het doel glashelder: wat kapot is, moet worden hersteld. Als beleidsdoel werkt dat prima. Toch roept het ook vragen op: wat verstaan we eigenlijk onder herstel? Het gaat niet alleen om soorten, maar meer om het functioneren van ecosystemen. Maar speelt het voldoende in op de dynamiek van die systemen? Kunnen we werken met dynamische doelen, zonder dat daarmee natuurdoelen verwateren? En hoe verhoudt de vaak vrij technische wetgeving zich tot het creëren van draagvlak en het betrekken van regionale partijen in het planproces? Om deze discussies niet in abstracties te laten verzanden, is het belangrijk om onderzoek te doen zoals in dit themanummer wordt gepresenteerd.
Dit nummer van Landschap is tot stand gekomen met financiële steun van het WUR Kennisbasisprogramma KB36 Biodiversiteit in een Natuurinclusieve Samenleving, dat wordt ondersteund door het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur. Daarbij is uitgegaan van de gedachte dat het voor zowel onderzoekers als voor de doelgroep van het programma – zoals regionale overheden – aantrekkelijker is om onderzoeksresultaten in tijdschriftvorm te presenteren dan in de vorm van een rapport.
Voor dit nummer is een themaredactie gevormd, bestaande uit Bas Arts, Veerle van Eetvelde, Geert de Blust, Theo van der Sluis en Wim de Haas. Het volgende nummer verschijnt weer onder verantwoord elijkheid van de reguliere redactie. Deze is versterkt met het nieuwe redactielid Sarah Faye Harpenslager. Zij vervangt José van Diggelen die jarenlang in de redactie heeft meegedraaid en zich nu op andere zaken gaat richten.
WIM DE HAAS, HOOFDREDACTEUR
