poster_betwistland

Een congres van de Werkgemeenschap Landschapsonderzoek (WLO)
in samenwerking met de Nederlandse Vereniging voor Tuin- en Landschapsarchitectuur (NVTL)

untitled-2 untitled-3

Verslag van het congres ‘Het Betwiste land’

Donderdag 6 oktober 2016 – De Gelderland Fabriek in Culemborg

Inloop om 9.00 uur met koffie en thee.
Officiële start 9.30 uur.
Afsluiting 17.00 uur met levende muziek en borrel.

hkh-irene-en-matthijs2

hkh-irene-en-mathijs1

Wat heeft LANDSCHAP met de thema’s klimaatverandering, voedselonzekerheid, migratie en ontworteling te maken?

Ieder landschap is het resultaat van onderhandelingen over tegenstrijdige belangen. Grootschalige, omvangrijke menselijke migratie is vaak het gevolg van maatschappelijke conflicten, onrust, oorlog, besmettelijke ziekten of klimaatverandering en heeft zich de laatste duizenden jaren diverse malen voorgedaan. Welke bijdrage kan landschapsontwikkeling leveren aan het voorkomen of beperken van conflicten? De initiatiefnemers tot dit symposium menen dat de huidige migratiestromen naar Europa zo omvangrijk zijn dat ze zowel in de vertreklanden als in de ontvangende landen onderwerp moeten zijn van wetenschappelijke studie.

De vier in de titel genoemde maatschappelijke thema’s onderstrepen dat de vormgeving, inrichting , gebruik en beheer van het landschap een zaak is die permanente aandacht vraagt. Een goed vormgegeven landschap kan leiden tot breed gedragen oplossingen voor nieuwe interacties of nieuwe gebruiksvormen. Immers, een landschap zonder mensen die zich ermee verbonden voelen is geen levend landschap, en kan aanleiding zijn tot gevoelens van ontworteling of zelfs conflict. Een duurzaam en veerkrachtig landschap vraagt om het delen van waarnemingen en verhalen, om dialoog over toekomstbeelden, om gezamenlijke plannen en ontwerpen, en om betrokkenheid bij inrichting, gebruik en beheer. Tijdens het Congres Het betwiste land reflecteren we op de genoemde vier thema’s en hoe deze aanleiding kunnen zijn tot onderzoek, inrichting en gebruik van het landschap.

Vier thema’s

Klimaatverandering: temperatuur- en neerslagpatronen veranderen, planten en diersoorten verleggen hun arealen, landschappen krijgen nieuwe invullingen.

conflict: over grenzen en overschrijdingen, verlaten landbouwgronden, watertekort en wateroverlast, draagvermogen van de landschapssystemen, preventie en adaptatie
dialoog-opties: ecosysteem- en landschapsdiensten, nieuwe wildernissen, building-with-nature, watermanagement

Voedselonzekerheid: voedselproductie is regionaal verschillend, steeds meer losgekoppeld van een directe consument-producentrelatie en daarmee van herkenbare landschappen.

conflict: over voedsel, uitputting van grondstoffen, technologieafhankelijkheid, schaalvergroting en leegloop van landschappen
dialoog-opties: kringloopsystemen, slimme klimaatbestendige landbouw, gemeenschapslandbouw

Migratie: migratie naar Europa wordt in sommige gevallen versterkt door veranderingen in de dynamiek in natuurlijke systemen als gevolg van klimaatverandering.

conflict: over extern veroorzaakte verplaatsingen, huisvesting, werkgelegenheid
dialoog-opties: gemeenschapsvorming, uitwisseling van beelden over landschapsbeleving en beheertradities , bijdragen aan beheer van nieuwe landschappen

Ontworteling: mensen die zich niet thuis voelen in het landschap waar ze verblijven kunnen vervreemd raken van de maatschappij waarvan het landschap de spiegel is. Ze verliezen betrokkenheid en invloed over hun omgeving.

conflict: over waardering van landschappen, identificering met en eigenaarschap van het landschap
dialoog-opties: naoberschap, place-making, opvang, inzet van vrijwilligers, stadslandbouw, co-creatie, lokale betrokkenheid

Voor al deze aspecten kan landschapsonderzoek, -planning en –ontwikkeling bijdragen leveren aan gedeelde oplossingen.

Opzet van het congres

Het congres HET BETWISTE LAND heeft een interactief karakter en staat open voor iedereen die zich betrokken voelt bij onderzoek, ontwerp en planning van het landschap, maximaal 150 deelnemers. Het product van het congres is een actiegerichte, gezamenlijke uitvoeringsagenda.

De migratiegezant, Bram van Ojik, geeft de aftrap en neemt ons mee in de problematiek en de opgaven waarin landschappers een bijdrage kunnen leveren. Vier gerenommeerde sprekers zullen in de ochtend de vier thema’s inleiden. Een korte excursie over het terrein van de Gelderlandfabriek geeft een voorbeeld van een geslaagd gebiedsproces. Na de lunch volgen werksessies in groepen met verschillende werkvormen.

Het congres wordt afgesloten met een slotbeschouwing door de scheidend voorzitter van de WLO, Matthijs Schouten.

De wetenschappelijke tijdschriften LANDSCHAP en resp. DE BLAUWE KAMER zullen verslag doen van de resultaten van het congres.

Programma en sprekers

Ochtend

Ontvangst vanaf 9.00 met koffie en thee

9.30-9.50: Opening en welkomstwoord door de voorzitters van de NVTL Jelle Bennema, wnd, en van de WLO, Nel Sangers.

9.50-12.30: Inleidingen

Key-note speech door Bram van Ojik, Migratiegezant bij MIN BUZA
Klimaatverandering: Prof. Dr. Rik Leemans, WUR
Voedselonzekerheid: Dr. Henk Breman, AgroBioAfrica

11.00-11.30: Pauze

Migratie: Prof. Dr. Ir. Georg Frerks, RUU
Ontworteling: Prof. Ir. Adriaan Geuze, WUR

12.30-13.30: Lunchprogramma: excursies, lunch

Middaggedeelte

13.30-14.30:

Peptalk: Drs. Willem Ferwerda, Commonland
Peptalk: Ir. Robert Kruijt, RRog stedenbouw en landschap
Peptalk: Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Irene van Lippe-Biesterfeld , Stichting NatuurCollege

14.30-15.00: Pauze

15.00-16.15: Workshops (parallel): ontwikkeling van handelingsperspectieven

Samenhangen tussen de vier thema’s (grote zaal). Facilitatoren: Arnold Bregt, Bas Pedroli.
Ontwerpopgaven (atelier). Facilitatoren: Paul Roncken, Maaike Bos en Ingrid Duchhart.
Menselijke en ethische aspecten (kleine zaal 1 ). Facilitatoren: Hein van Holsteijn, Lian Kasper.
Geboortegrond en bestaansgrond. Zaal volgt. Facilitatoren: Renee Zijlstra, Jos Verheul.
Gezamenlijke onderzoeksprogrammering, leerstoelgroep (kleine zaal 3). Facilitatoren: Jos Dekker, Rob Jongman.
Beleidsopgaven (kleine zaal 2). Facilitatoren: Niek Hazendonk, Jan van Rheenen.

16.15-17.00: Conclusies en Actieagenda: wrap-up door de dagvoorzitter, Nel Sangers. Integratie van de opbrengsten van de dag. Handelingsperspectieven voor onderzoek en beleid. Naar een gezamenlijke uitvoeringsagenda.

Dank aan Matthijs Schouten als WLO voorzitter door de huidige WLO voorzitter, Nel Sangers.

Matthijs Schouten: terugblik op WLO jaren en ontwikkelingen.

Vanaf 17.00: Levende muziek & Borrel

Organisatie

Organisatie door WLO en NVLT.

Wetenschappelijk comité:

Prof Dr. Mathijs Schouten
Prof Dr. Arnold Bregt
Ir. Niek Hazendonk
Dr. Bas Pedroli
Ir. Paul Roncken
Ir. Maaike Bos
Dr. Jos Dekker
Drs. Sander van Opstal, secr.

Organisatiecomite:

Nel Sangers, WLO, voorzitter
Drs. Sander van Opstal, WLO, secr.
Ir. Lian Kasper, WLO, secretariaat & communicatie
Ir. Niek Hazendonk, techniek
Dr. Ir. Hein van Holsteijn
Drs. Moniek Nooren, financiën

Ondersteund door Peter Wijnhof en Selinda Stompe, secretariaat NVTL

Mede mogelijk gemaakt door:

Meer informatie

Adres: de Gelderlandfabriek, Stationsweg 7, 4101 NG Culemborg

telefoon +31(0) 345 227227

De voormalige Gelderlandfabriek is direct naast het NS Station Culemborg gelegen.

Website: www.landschap.nl, tabblad “hetbetwisteland”

Informatie en contact: Sander van Opstal, sandervanopstal@hetnet.nl 06-54215466

Secretariaat en communicatie: Lian Kasper, lian_kasper@hotmail.com

PwP’s en achtergrondinformatie aangeleverd door de sprekers

Four Returns: A Long-term Holistic Framework for Integrated Landscape Management and Restoration Involving Business

www.commonland.com

Ir. Robert Kruijt, RRog stedenbouw en landschap

https://www.archined.nl>tag>archiprix

HET BETWISTE LAND
klimaatverandering, voedselonzekerheid, migratie en ontworteling

Verslag van het congres ‘Het Betwiste land’

Donderdag 6 oktober 2016 – De Gelderland Fabriek in Culemborg