Landschapsbiografie van Westerwolde
Jochem Abbes, Jan Bakker, Bauke Roevink, Theo Spek, Geert Volders & Ruut Wegman (redactie), 2021. Assen. Uitgeverij Koninklijke Van Gorcum, 612 pp. € 39,95. ISBN 978 9 02 325756 1.
Westerwolde is best bijzonder. Deze landschapsbiografie van de streek tussen het Eems-Dollard estuarium en de Duitse grens rekent af met het eenzijdige imago van de Veenkoloniën, met het beeld van wegen, kanalen en akkers tot aan de horizon. De landschapsbiografie wijst de weg in geplooide, gestapelde en vergraven aardlagen met een grote ecologische diversiteit en cultuurhistorische rijkdom. De geschiedenis van de ijstijden, overstroming, landaanwinning, ontwatering, afgraving en ruilverkaveling wordt breed uitgemeten. Het boek vertelt het verhaal van zand, klei, potklei, keileem en waterstromen vanaf de ijstijden, de kolonisatie in de prehistorie, de terugtrekkende bevolking en veenvorming in de vroege middeleeuwen, de opeenvolgende stroken landaanwinning langs de Dollard, de herkolonisatie van de essen en de beekdalen langs de Ruiten Aa, gescheperde schaapkuddes op de heide en legers en linies in een moeras van hoogveen. Militairen maakten er schitterende kaarten van. Daaruit kan worden opgemaakt hoe de streek er ooit uit heeft uitgezien. Kadastrale kaarten geven inzicht in het gebruik en de eigendom van de grond. Reconstructies, tekeningen en foto’s brengen het landschap in beeld. Interviews met bewoners en plannenmakers spreken voor zich.
JOHAN MEEUS
Voor de volledige recensie klik hier.